Eerste Benodigdheden Besteld

Aangezien ik dit jaar beduidend meer tomaten ga zaaien dan de vorige jaren (bijna 90 soorten, die laat je niet ongezaaid liggen natuurlijk) besloten dit jaar maar eens met zaaitrays te gaan werken. Een beetje googlen op verschillende benamingen (stektray, kweekplaat, zaaitray) bracht me bij een webshop die ze verkoopt voor €2,54. Model heeft 73 gaten en is 52.5x30.5x5.0cm groot. Denk dat ik er met 4 wel vooruit kan. Zak vermiculiet van 10lt erbij en ik ben al voorbereid voor over een maand of 3. Beetje ongeduldig...

Foto geleend van seedo.nl

Pumpkin Patch in de maak

Met 4 paarden is t niet heel moeilijk om de grond voor te bereiden voor seizoen 2014. Als dank voor hun bijdrage groeien de pompoenen het komende jaar naast de paddock van onze jonge hengst.  Vindt ie vast interessant.

Koppige Tommy Toe Yellow

Als experiment 2 planten van dit soort in de kas laten staan. Het raam en de bovenkant van de deur staan dag en nacht open, maar dat deert deze planten niet. Bijna december en ze geven nog bloemen en vruchtbeginselen. Niet dat ik daar nog veel aan zal hebben vermoed ik, maar het geeft wel aan hoe taai de tomatenplanten van het ras Tommy Toe Yellow zijn.

Tomatenzaden Winnen en Fermenteren

Allereerst wil ik graag duidelijk maken dat ik hier kennis ga delen die ik grotendeels heb opgedaan op de geweldige website van Diana, www.mooiemoestuin.nl
Waarom ik dan niet gewoon een link plaats? Omdat ik wat kleinigheidjes (hele kleine kleinigheidjes) anders doe, maar vooral omdat ik van elke stap een foto heb gemaakt (klik op een foto voor de vergroting). Want soms is het gewoon fijn om tot in detail te zien wat je moet doen. Dus dit is tomatenzaad winnen en fermenteren voor de aller-beginnendste-beginner.

Allereerst een veelgestelde vraag:
Waarop zou ik in vredesnaam mijn tomatenzaden moeten laten fermenteren? Waarom niet enkel drogen op een schoteltje?
Om tomatenzaadjes zit zo'n mooi geleilaagje. Als je de zaden droogt met het geleilaagje er nog om heen neemt de kans dat het zaad goed kiemt af. Het geleilaagje is er namelijk voor gemaakt om kiemen te voorkomen. Als je zaden fermenteert laat je schimmels op natuurlijke wijze dit laagje afbreken. Het verhoogt de kiemkracht, maar ook de houdbaarheid.

Wat je even moet weten voor je begint:
Het winnen en laten fermenteren van zaden is vreselijk makkelijk (en vermakelijk). Een paar dingen waar je rekening mee moet houden voor een zo goed mogelijke slagingskans:

• Kies rijpe tomaten voor je zaadwinning. Niet alleen de vrucht, ook de zaden hebben de tijd nodig gehad om te rijpen. 
• Kies mooie, gezonde tomaten voor je zaadwinning. Dus geen tomaten die getroffen zijn door schimmel of een andere ziekte. Het mooiste is om tomaten voor de zaadwinning te kiezen waar je erg tevreden over bent qua grootte, kleur en gezondheid. 
• De zaden van hybride (F1) rassen geven meestal een andere product dan de zaden waarmee je de tomaten kweekte. Hou hier rekening mee. Het resultaat valt vaak tegen!
• Maak je gereedschappen goed schoon. Als je van meerdere tomatensoorten zaad wilt winnen is het een aanrader om tussendoor even te checken of er geen zaadjes verstopt zitten onder bijvoorbeeld de rand van het zeefje. Zo hou je de soorten netjes apart. 
• Begin hier niet aan als je smetvrees hebt. We gaan de zaden expres laten schimmelen en dat ziet er nou niet bepaald "schoon" uit.
• Leg je "gereedschappen" klaar. Je krijgt er nou eenmaal kleffe vingers van (ik wel in ieder geval) en dan is het handig om alles voor het grijpen te hebben. 

Zaden Winnen

Dit is hoe ik het doe. Snij je tomaten liever in tweeën om vervolgens met bijvoorbeeld een lepeltje de zaden te verwijderen dan moet je dat vooral gewoon doen!

-Leg een mesje met een scherpe punt, een schoon bakje voor de resten, een groot glas of een diep plastic schaaltje o.i.d. en eventueel een snijplankje en etiketjes en een pen klaar. En de tomaten, uiteraard.

-Maak een snee van boven naar beneden over de tomaat. Bij cherrytomaatjes voldoet een klein sneetje aan de onderkant meestal, bij grote tomaten kan het handig zijn om zelfs aan beide kanten een snee te maken.

 -Richt de snede naar beneden in het glas of bakje en knijp voorzichtig van boven naar beneden de zaden en het sap uit de tomaat. Druk niet te hard. Ik kan uit ervaring vertellen dat met enig geweld een straal sap gerust een meter verder op je muren wil belanden. Of in je oog. Dus rustig en beheerst. Wat je nu overhoudt is het smakelijke vruchtvlees van de tomaat. Dat is nog prima eetbaar, dus hou dat apart in een schoon bakje.

-Herhaal dit met alle tomaten van deze soort waar je zaad uit wilt winnen. Vul vervolgens het sap met de zaadjes aan met wat kraanwater. Er moet genoeg vocht in het glas/bakje zitten om niet uit te drogen tijdens het fermenteren. Stel dat je een oud longdrinkglas gebruikt en 2 of 3 grote tomaten leegt in het glas, dan zijn 2 vingers water ruim voldoende.

-Schrijft een etiketje met daarop de naam van de soort en de datum. Als je maar één soort gebruikt niet echt nodig, hoewel het fijn is om de datum van het winnen van de zaden te weten. Zet nu het glas/bakje op een enigzins warme plek, buiten bereik van kinderen en huisdieren. In de vensterbank van de huiskamer of werkkamer o.i.d. is prima, maar zet het bakje niet direct op een radiator. 

Het Fermenteren, Schoonmaken en Drogen

Kijk elke dag even hoe het met de zaden gaat, maar laat ze zoveel mogelijk met rust. Eventueel kan een beetje water toegevoegd worden als de zaden dreigen droog te komen staan. Met 2-3 dagen wordt de schimmel zichtbaar op het vocht. Als er met 3 dagen nog niks gebeurd is zal je een warmer plekje voor de zaden moeten zoeken. Na ongeveer 5-6 dagen zijn de zaden klaar om schoongemaakt en gedroogd te worden.

Dit doe ik als volgt:
-Leg een zeef(je), theelepeltje of stokje, schoteltje, keukenrol en eventueel etiketjes en een pen klaar. Neem je glas/bakje met zaden en zorg ervoor dat je genoeg licht hebt op je werkplek.

-Op het vocht en de zaden ligt in de meeste gevallen een dekentje van schimmel. Dit kan je zo van het vocht afhalen door het met een theelepeltje of stokje uit het glas te vissen.

-Vul nu je glas/bakje onder de kraan met water. De straal mag hierbij best hard zijn. Wacht even tot de zaden bezonken zijn. Niet rijpe zaden zullen aan de oppervlakte blijven, deze schep je van het water af en gooi je weg. Giet hierna voorzichtig het vocht weg, hierbij de zaden in het glas/bakje achterlatend. Herhaal dit 2 of 3 keer.

-Vul nu nogmaals je glas/bakje en giet de volledige inhoud, inclusief zaadjes, door een zeefje. Spoel de zaden nog even goed af onder de kraan. Tik voorzichtig zoveel mogelijk vocht uit het zeefje en laat de zaden even uitlekken.

-Draai het zeefje om boven het schoteltje en tik de zaden eruit. Probeer deze voorzichtig iets te verspreiden over het schoteltje. Leg eventueel wat keukenrol in het midden om vocht op te vangen.

-Scheur een klein stukje keukenrol af, het liefst zo dat de randen goed rafelig zijn, rol iets op en zuig er voorzichtig het vocht tussen de zaden mee weg. De zaden kunnen aan je papier plakken, dus doe voorzichtig. Als de zaden te nat blijven op het schoteltje kunnen ze gaan kiemen.

-Maak een etiketje met de soort en de datum en plak dit aan de rand van het schoteltje. Zet het schoteltje nu op een droge, enigzins warme plaats (niet direct op de radiator, maar een vesterbank werkt prima). Wrijf na een dag of 2 zeer voorzichtig klompjes met zaden uit elkaar en laat de zaadjes in totaal ongeveer een week nadrogen. De zaden zullen hierna grijs/bruin en wat harig zijn. Nu kunnen de zaden bewaard worden in zakjes of doosje op een droge, niet te warme plaats.

En nu?

De zaden zijn minimaal 4 jaar houdbaar. Wil je ze ruilen of verkopen dan is het verstandig om te kijken of je zaden ook daadwerkelijk willen kiemen. Zaai dus een paar zaadjes en kijk of ze opkomen. Was het voor insecten mogelijk om je tomaten in het afgelopen seizoen te bezoeken en bevruchten? Geef dit dan wel even aan bij je ruil of verkoop. Je tomaten bestuiven voornamelijk zichzelf, maar insecten kunnen een kruisbestuiving mogelijk maken.

Heb je aan- of opmerkingen? Dan hoor ik dat graag! Ook als je vragen hebt kun je deze hieronder in een reactie achterlaten.

Zadenzakjes Ontworpen

Aangezien ik inmiddels wat zaden op Etsy heb staan (ga ik nog aanpassen, ik vind 't een tikje rommelig nu) leek het me wel zo leuk om zelf zakjes voor de zaden te ontwerpen.
De papieren zakjes passen precies om de kleine ziplockzakjes die ik gebruik. Ik ben er erg blij mee!

3 Voorbeelden van zadenzakjes.

Tomaten Leiden

De meeste mensen leiden hun stamtomaten met behulp van een stok of touw waar de tomaat met clips of touwtjes aan vast worden gemaakt. Zelf gebruik ik graag de zogenaamde tomatenspiralen. Maar er zijn veel meer opties. Een rondje internet laat een hele hoop leuke opties zien. Een groot deel is na te maken met wat restmaterialen. Stukjes gaas, latten of zelfs snoeihout.

Een vrij eenvoudige stellage van zeer grof stalen gaas. 

Meer dan wat balkjes of latten is het eigenlijk niet. 4 Tipi's,
verboden aan elkaar met een latje. Omdat het perk zo netjes
afgewerkt is zie het er indrukwekkend uit.

Ook een simpel idee. Latjes opgezet in een hoge tentvorm.
Dankzij de verschillend gekleurde tomaten en kruiden aan de
voet ziet het er prachtig uit.

Een zogenaamde "tomatenkooi" van hout.
Eenvoudiger kan je 'm bijna niet krijgen.
Heel geschikt voor een potager denk ik zo.

Wigwams van snoeihout, met rasters van
dunnere takken liggend tussen de staanders
voor extra stevigheid. Prachtig gezicht.

Tomatensoort: Lollipop

Één van mijn andere favoriete soorten van het afgelopen seizoen was tomaat Lollipop.
Crème-gele cherrytomaatje die een tikkeltje transparant zijn, waardoor ze eruit zien als parels.
De smaak is fris, met een hint van citrus, en de tomaatjes zijn langer te bewaren dan menig ander soort.
De naam Lollipop is goed gekozen. De kogelrondje tomaatjes zouden niet misstaan op een stokje.

Ik heb deze tomaat geteelt in mijn kas. Voorzaaien ging goed. Van de 4 zaailingen werden 2 planten echt mooi groot en sterk, maar deze produceerden dan ook erg goed. Lollipop is een stamtomaat, en moet gedieft geworden. Bij mij werd de plant niet heel erg hoog, en ik had wat langer mogen wachten met toppen.

Deze tomaatjes zijn veelal in salades verdwenen. De rest is zo uit de hand opgegeten. Ik heb zaden beschikbaar.

Lollipop in de kas.

De lichtgele tomaatjes zijn Lollipops, de rode
Gardener's Delight en de donkergele Tommy Toe Yellow.

Ik verkoop op Etsy!

Mijn zaden zijn vanaf heden te koop via Etsy.

Ruilen met de Wereld

Het blijft toch wel bijzonder om zaden te verkrijgen door middel van ruilen. Zo heb ik al zaden geruild via het Moestuinforum, het Tomatenforum en Heirloom Seed Swap. Mede dankzij deze sites heb ik inmiddels (vooral tomaten-) zaden uit België, Engeland, Slovenië en Amerika. En eigenlijk is dat heel makkelijk.

Een envelop met wat zaden naar de VS sturen kost €1,- porto, dat is bijna niks als je daar 5 verschillende soorten tomatenzaad voor terug krijgt.
Weten jullie nog plekken op het www waar zaden geruild worden?

Tomatensoort: Mortgage Lifter

Één van mijn favoriete soorten van het afgelopen seizoen was tomaat Mortgage Lifter. Een heirloom uit de USA.
Een rood-roze vleestomaat met een geweldige structuur en smaak, veel vlees, niet teveel zaden en sterke planten.
De naam Mortgage Lifter heeft te maken met de geschiedenis van het ras.
Een Amerikaanse man kruiste in de jaren '30 als hobby verschillende tomaten, kreeg daar uiteindelijk deze tomaten uit, en wist uiteindelijk zijn hypotheek af te betalen met de opbrengsten van zijn nieuwe tomatensoort. Mortgage Lifter betekent zoiets als Hypotheek Betaler.

Ik heb deze tomaat geteelt in mijn kas. Voorzaaien ging zeer voorspoedig. Het zaad kwam makkelijk op de planten ontwikkelden een stevige stam, iets waar ik altijd erg blij mee ben. Mortgage Lifter is een stamtomaat, en moet gedieft geworden. Toppen is een optie, dat hangt af van je eigen wensen.

De tomaten hebben hier allerhande functies vervuld; ze zijn op brood, in salades en sauzen gegaan. In plakken zien ze er fraai uit. Ik heb zaden beschikbaar, maar ze zijn in veel online zadenshops ook verkrijgbaar.

Mortgage Lifter in mijn kas

Nog groene Mortgage Lifter tomaat

De tomaten hebben een prachtige warmroze kleur.

Nieuw Leven

Besloten om maar eens wat nieuw leven in mijn blog te blazen. Inmiddels ligt mijn focus vooral op de teelt van tomaten. Vind ik echt geweldig om te doen, en met dank aan mijn kasje gaat dat nu ook uitstekend.
Links staan de zaden die ik heb, zoek of aanbied te ruil/koop. Schroom niet om een mailtje te sturen als je interesse hebt in zaden, of als je zaden hebt die ik zoek. (Of als je zaden hebt die ik niet direct zoek maar waarvan je denkt; die vindt ze vast interessant!)